Shkruan: Pukjana Geci
Psikologe dhe terapiste
Si prindër duam që fëmijët tanë të respektojnë ndjenjat e të tjerëve dhe të pranojnë shpejt kur gabojnë. Ne duam që ata të kërkojnë falje të sinqertë dhe të mësojnë nga gabimet e tyre. Por sa prindër do t’u kërkojnë falje fëmijëve të tyre? Duket se jetojmë në një kulturë ku të rriturit mendojnë se janë superiorë ndaj fëmijëve dhe për këtë arsye nuk u detyrohen atyre një falje edhe kur i rrituri ka bërë gjënë e gabuar. Të rriturit shqetësohen se nëse pranojnë se e kanë gabim me një fëmijë, kjo minon disi autoritetin e tyre. Ose ata mendojnë se çdo gjë që bënë ishte e justifikuar sepse ishte fëmija që i shtyu të silleshin në atë mënyrë, kështu që nuk duhet të kërkojnë falje. Të gjitha këto besime janë të rreme dhe duke ndjekur këto besime ne po dëmtojmë marrëdhënien tonë me fëmijët tanë dhe po humbasim mësimet që fëmijët tanë mund të mësojnë nga ne thjesht duke thënë “më fal”.
Përfitimet e të thënit “më fal” fëmijëve tanë
Megjithëse prindërit mund të ndihen të pambrojtur kur u kërkojnë falje fëmijëve të tyre, përfitimet mund të jenë ndryshimi i jetës.
Përmirësoni marrëdhënien tuaj me njëri-tjetrin: Prindërit kanë frikë se fëmijët e tyre nuk do t’i respektojnë, por e vërteta është se fëmijët i respektojnë më shumë kur janë të gatshëm të pranojnë se kanë gabuar. Një falje e sinqertë në fakt do të forcojë lidhjen midis një prindi dhe një fëmije. Kur të kërkoni falje, ju po i pranoni ndjenjat e fëmijës suaj dhe se ato ndjenja janë të rëndësishme. Ju po e kuptoni se marrëdhënia juaj me ta është dëmtuar dhe doni ta përmirësoni atë. T’i kërkoni fëmijës suaj që t’ju falë nuk do t’i jepni atij pushtet mbi ju në marrëdhënie, por i jep atij një ndjenjë të vlerësuar.
Ne të gjithë bëjmë gabime: Kur pranojmë se ndonjëherë e bëjmë gabim, në fakt po i lejojmë fëmijët tanë të kenë lirinë për të bërë gabime. Nëse fëmijët mendojnë se të rriturit nuk gabojnë, në fund të fundit do të kenë pritshmëri jorealiste nga vetja. Ne po i ndihmojmë ata të kuptojnë se të bësh gabime është e pashmangshme, por kur pranojmë atë që kemi bërë, ne mund të mësojmë dhe të vazhdojmë përpara.
Modelimi: Nuk ka vend më të mirë për të mësuar një fëmijë sesa nga prindërit e tij. Por nëse një fëmijë nuk e sheh dhe nuk e përjeton kurrë përfitimin e një faljeje, atëherë si duhet ta bëjnë këtë për veten e tyre? Kur ata shohin guximin dhe gatishmërinë tuaj për të qenë të pambrojtur, ata do të mësojnë të kenë guximin ta bëjnë këtë për veten e tyre.
Përgjegjshmëria: Kur u kërkojmë falje fëmijëve tanë, ne po i mësojmë se secili jemi përgjegjës për veprimet tona. Pavarësisht se çfarë na shtyu të bënim apo të themi atë që bëmë, kërkimi i faljes nga ana jonë tregon se kishim një zgjedhje dhe zgjodhëm të gabuarën. Duke e bërë këtë, ne u mësojmë fëmijëve tanë se ata janë gjithashtu përgjegjës për zgjedhjet e tyre dhe nuk mund t’i përdorim të tjerët si justifikim për sjelljet tona.
Përvoja e të nxënit: Kur prindërit u kërkojnë falje fëmijëve të tyre, ata bëjnë një vijë të qartë se çfarë sjellje është në rregull dhe çfarë jo. Ju mund të flisni me fëmijën tuaj për atë që duhet të bëni herën tjetër dhe madje të zgjidhni problemin së bashku.
Na vjen keq por”: Shpesh prindërit mendojnë se u kërkojnë falje fëmijëve të tyre, por bëjnë “më fal, por”. Kur shtojmë “por” ne kundërshtojmë faljen. “Por” do të thotë se ne ishim të justifikuar në sjelljen tonë. “Më falni që bërtita, por ju nuk do të nxitonit dhe ne u vonuam”. Kjo nuk është një falje, por një justifikim. Tani në asnjë mënyrë nuk dua t’i bëj prindërit të ndihen fajtorë. Të gjithë kemi bërtitur kur jemi të stresuar, ky është realiteti, ne jemi njerëz dhe bëjmë gabime. Megjithatë, kjo është edhe më shumë arsye për të shpjeguar pjesën tonë në këtë problem.
Zgjidhni kohën tuaj: Ne mund të kuptojmë se kemi thënë ose kemi bërë gjënë e gabuar, por nëse bërtasim “Më fal” do të humbasë kuptimin e saj. Prisni derisa të jeni mjaft të qetë për të folur me një ton të sjellshëm dhe të sinqertë. Në këtë mënyrë fëmija juaj nuk do të jetë në mbrojtje dhe do të ndiejë se duhet të luftojë.
Çfarë të bëni në vend të kësaj
Kur u kërkojmë falje fëmijëve tanë, duhet të përqendrohemi në veprimet tona dhe ajo që bëmë nuk ishte ajo që ne vlerësojmë si sjellje të përshtatshme. Duhet të jemi të sinqertë dhe ta bëjmë të qartë se jemi të sinqertë. Merrni kohë për t’u ulur me ta, përdorni një zë të qetë dhe shikoni në sy (nëse janë të kënaqur me këtë). Njihni se si jeni ndjerë të dy në situatë dhe planifikoni se çfarë mund të bëni herën tjetër. Pra, në shembullin që sapo përmenda, nëse i bërtisni fëmijës tuaj kur po përpiqeni të dilni nga dera sepse po vononi (dhe kush jo?). Mund të thuash “Më vjen keq që të bërtita të nxitosh. Isha i stresuar se po vonoheshim, por nuk duhej të të bërtisja”. Mund të pyesni se si ndiheshin, dhe të kuptoni se nuk ishte argëtuese për askënd. Pastaj zgjidhini problemet së bashku, çfarë mund ta shmangim këtë herën tjetër?
Marrja e kohës për të kërkuar falje me fëmijët tanë do të forcojë marrëdhënien tuaj, do ta ndihmojë fëmijën tuaj të ndihet i vlerësuar dhe do të modelojë se si ta bëjë këtë për veten e tij./natalmedia/
*Materialet dhe informacionet në këtë portal nuk mund të kompjohen, të shtypen, ose të përdoren në çfarëdo forne tjetër për qëllime përfitimi pa miratimin e drejtuesve të “natalmedia”
