Nëse do të më duhej të përdorja një fjalë për të përshkruar gabimin më të zakonshëm që bëjnë prindërit sot, do të thosha mbrojtje e tepërt e fëmijës.
Sigurisht, prindërit e bëjnë këtë nga dashuria e madhe, por duhet ditur kufiri ndërmjet mbrojtjes dhe mbrojtjes së tepërt.
Fëmija si organizëm biologjik duhet të zhvillohet, të dalë në shi, në erë dhe në diell, edhe të bjerë, ndoshta edhe t’i lëndoj bërrylat dhe gjunjët. Megjithatë, ju keni prindër që nuk e lënë fëmijën të bjerë. Kjo është pikërisht mbimbrojtja e tëpërt dhe kjo është ajo që pengon zhvillimin e fëmijës.
Hulumtimet e fundit tregojnë se çdo brez i ri fëmijësh është më i dobët dhe fajtori kryesor është prindi, pikërisht për shkak të mbrojtjes së tepërt. Prindi thjesht nuk e zhvillon potencialin biologjik të fëmijës.
“Qenjet e gjalla që nuk lëvizin janë bimët, nuk kanë qeliza nervore. Ne jemi qenie të gjalla për lëvizje, kemi sistemin nervor më kompleks. Karakteristika themelore e njerëzve është ecja dhe lëvizja drejt, truri zhvillohet në lëvizje. Ne e dimë nga fiziologjia se truri zhvillohet më së shumti deri në vitin e dytë, të tretë, të pestë, të shtatë dhe të dymbëdhjetë. Lind pyetja se cila është puna kryesore e fëmijës. Kështu që ai lëviz dhe në atë lëvizje ai bie dhe lëndohet dhe mëson të kap veten kur bie. Tani keni situata të çuditshme në kopshte dhe shkolla, ku fëmijët bien si një dërrasë, sepse truri i tyre nuk mësoi më parë se si të mbrojë veten”.Si shembull mund ta përmendim një zinxhir për fëmijë që përdorin prindërit, është i dobishëm vetëm në situatat kur duam të kontrollojmë lëvizjen e fëmijës pranë rrugëve dhe turmave të mëdha, por jo në parqe.
Ju duhet të keni parë prindër që i mbajnë fëmijët e tyre me zinxhir, të ngjashëm me atë që përdoret për qentë. Prindërit shpjegojnë se kur fëmija ecën me të, ai bie më rrallë, nuk zhvillon frikën e rënies dhe ecën më shpejt. Prandaj kujdes: nëse fëmija nuk mëson të bjerë në moshën një, dy, tre vjeç, kur do të mësojë. Fëmija duhet të mësojë t’i kapërcej pengesat. Është e natyrshme që ai ta bëjë këtë, veçanërisht nëse mundet në rërë, në gjethe, sanë, ujë të cekët… Në atë kërcim dhe lëvizje funksionojnë të gjithë muskujt, truri e kontrollon atë dhe krijohen lidhje të reja nervore dhe inteligjenca e tij nesër varet nga kjo. Nëse nuk e aktivizoni, atëherë do të kërcejë nëpër shtëpi, gjë që mund të jetë e rrezikshme. Nuk është detyra e prindit që ta pengojë fëmijën të kërcejë, por të sigurohet që ai të mos lëndohet”.
Kufiri midis mbrojtjes dhe mbrojtjes së tepërt
“Edukimi i prindërve është shumë i rëndësishëm. Edhe sot, kur pyes prindërit se sa e rëndësishme është gjenetika dhe sa i rëndësishëm është mjedisi për inteligjencën, mendimet ndahen. Imagjinoni që prindërit që janë shumë inteligjentë të kishin një djalë. Ai djali ka pesë vjet që jeton vetëm në një dhomë ku askush nuk komunikon me të. A do të jetë ai djali 50 apo 30 për qind si prindi. Jo, ai fëmijë do të jetë i prapambetur mendor. Këtu shohim se mjedisi është pothuajse 100 për qind i rëndësishëm. Atëherë ne shpesh pyesim se çfarë ndodh me gjenetikën. Dhe gjenetika është 100 për qind e rëndësishme, por zhvillimi i këtij potenciali varet nga mjedisi.”
Një nga problemet kryesore janë edhe përdorimi i tepërt i kompjuterëve, tabletëve dhe celularëve. Shumë prindër, kur janë tepër të lodhur, të shqetësuar ose kanë punë urgjente, i japin fëmijës së tyre një tabletë ose celular për disa orë. Deri në momentin kur kontrollohet përdorimi i tyre është mirë, por çdo gjë në kundërshtim me këtë do të shkaktojë dëme të mëdha.
Lind pyetja se cila është puna kryesore e fëmijës? Kështu që ai lëviz dhe në atë lëvizje ai bie dhe lëndohet dhe mëson të kap veten kur bie.
“Ne jemi të rrethuar gjithnjë e më shumë nga teknologjia, prindërit përfundojnë duke e blerë atë për t’ua bërë jetën më të lehtë dhe kjo përfundon duke pasur një efekt të dëmshëm në zhvillimin e fëmijës. Prindërit duhet të jenë të vetëdijshëm se mjedisi është i rëndësishëm dhe se nëse mjedisi ndryshon, dhe ne jemi të vetëdijshëm se sa shpejt ndryshon ai, ndikon në zhvillimin e fëmijës. Prandaj duhet të ndryshojmë disa strategji, qasjen ndaj zhvillimit dhe edukimit të fëmijëve, sepse përndryshe do të paguajmë një çmim të lartë dhe duket se tashmë po e paguajmë”.
Duhet mësuar se sa e rëndësishme është që prindërit të dinë se çfarë është e mirë, çfarë nuk është e mirë, pse diçka është e mirë apo pse nuk është e mirë dhe si ta ndihmojmë fëmijën ku kemi bërë një gabim.
“Kinezët do të thoshin se gabimet krijojnë përvojë dhe përvoja është fillimi i mençurisë. Askush nuk dëshiron që fëmija i tij të bëjë një gabim. Është mirë të edukoheni dhe të mos futeni në një situatë ku bëhen gabime. Fëmijët rriten shpejt dhe gabimet janë të vështira për t’u korrigjuar”.
Detyra kryesore e një fëmije është të luajë
Një fenomen i zakonshëm është detyrimi i fëmijëve që të shkojnë në shkolla muzikore, në sporte të ndryshme dhe të mësojnë gjuhë të huaja në të njëjtën kohë. Në këtë rast, ka shumë pak ose aspak kohë për të luajtur, gjë që nuk është mirë.
Nuk guxojmë, t’i detyrojmë fëmijët të kalojnë nga aktiviteti në aktivitet ose, nga ana tjetër t’u japim një kompjuter për të luajtur sa të duan.
“Kompjuteri nuk është lojë, kompjuteri është përfitim dhe nuk mund të zëvendësojë prindërit. Një shëtitje, park, natyrë, pyll, shëtitje në fshat është diçka që ndihmon zhvillimin e fëmijës. Detyra e prindërve është ta bëjnë fëmijën sa më të lumtur dhe të shkathët. Koha që prindërit kalojnë me fëmijën e tyre është e pazëvendësueshme. Kur një fëmijë ecën, fëmija gëzohet, por është një lumturi edhe për prindërit, situata është e ngjashme kur ai mëson të ngasë biçikletën ose ndonjë aftësi tjetër. E gjithë kjo e bën fëmijën të lumtur, por në të njëjtën kohë edhe neve. Është një kohë që kalon shumë shpejt. E di që të gjithë kthehemi nga puna të lodhur, fëmija na kërcehet mbi kokë, por kuptoni që prindi nuk mund të zëvendësohet me tablet dhe celular”.
Plotësimi i kërkesave
Mungesa e rregullave çon në zhvendosje të kufijve dhe llastim të fëmijëve. Rregullat dhe kufijtë vendosen nga prindi. Bëni një marrëveshje që në fillim dhe përmbajuni marrëveshjes.
“Ju duhet të keni përjetuar që fëmija juaj t’ju kërkojë t’i blini diçka. Prindërit shpesh dorëzohen, fëmija kërkon diçka, ju nuk jeni në gjendje ta menagjoni situatën dhe dorëzoheni. Dhe kjo përsëritet vazhdimisht, kështu që fëmija mëson se e qara merr atë që dëshiron. Kjo nuk duhet të ndodhë. Për shembull lodrat janë të mira, dhe prindërit menjëherë blenë 100 lodra për fëmijën e tyre për fundjavë, gjyshja erdhi nesër dhe bleu edhe 100. Epo, nuk është më lojë. Për shkak se nesër fëmija vjen në qendër tregtare dhe kërkon lodra shtesë. Nëna fillimisht thotë se nuk mundet, por pas një kohe të caktuar ajo heq dorë. Gjysmë ore më vonë fëmija sheh ndonjë lodër tjerër dhe pyet sërish nënën, por tani për pakënaqësinë e nënës, ai fillon të qajë dhe të bërtasë. Nëna nuk mund të dëgjojë nga turpi dhe dorëzohet sërish. Në atë situatë, problemi është prindi, jo fëmija”.
Si të kontrolloni zemërimin tek fëmijët?
Një fëmijë që nuk ka mënyrë tjetër për të zgjidhur një problem, e zgjidh atë duke qarë ose me shpërthime zemërimi. Më shpesh, këta janë fëmijë të llastuar që duan gjithçka dhe e duan menjëherë. Edhe në këtë rast, vendosja e kufijve është e rëndësishme.
“Fillimisht do të përmendja problemin e madh të sotëm – videolojërat. Një numër i madh fëmijësh ulen dhe luajnë me orë të tëra. Më pas ajo që ndodh është se fëmija shpërblehet me një dozë të caktuar endorfine për çdo nivel të kaluar, pastaj endorfinë, pastaj dopaminë. Është si një fëmijë që merr drogë. Kur fëmija largohet nga bota virtuale, ai nuk është në gjendje të ulet e të lexojë një libër apo të studiojë. Truri i tij mori një nivel të frekuencës që nuk na përket biologjikisht. Dhe fëmija nuk ia del në botën reale. Nuk ka shoqërizim, pragu i tolerancës është i ulët dhe fillojnë problemet, një prej tyre janë shpërthimet e zemërimit. Duhet të vendosen kufij, sepse më i mirë është parandalimi se kurimi”.
Qëllimi i arsimit duhet të jetë zhvillimi i njohurive funksionale dhe kreativitetit, gjë që nuk është rasti me mënyrën e të mësuarit dhe edukimit në shoqërin tonë
Në territorin tonë ka shumë fëmijë me aftësi të kufizuara në zhvillim. Mësuesit nuk e dinë se çfarë po ndodh. Nga çrregullimet e të folurit, disleksia, disgrafia, diskalkulia. Fëmijët vetëm po fundosen, dhe ne po i shikojmë. Prindërit janë ata që fillimisht duhet të bëjnë diçka dhe më pas radha e institucioneve arsimore dhe e shtetit.
Të gjithë ishim të bindur se shkollat tona ishin më të mirat, se fëmijët tanë ishin më të mirët. Megjithatë, kur filluan testet PISA (Programi Ndërkombëtar për Vlerësimin e Arritjeve të Studentëve), fëmijët tanë ishin ndër të fundit në Evropë./natalmedia.com/
“Materialet dhe informacionet në këtë portal nuk mund të kopjohen, të shtypen, ose të përdoren në çfarëdo forme tjetër për qëllime përfitimi pa miratimin e drejtuesve të “natalmedia”
