Doli se zakonet e formuara të punës janë shumë të rëndësishme për arritjen e suksesit në jetë. Nëse synohet adoptimi i tyre që në fëmijërinë e hershme, më vonë përmes rritjes dhe pjekurisë, ato janë të një rëndësie vendimtare për formimin e një qëndrimi të duhur ndaj punës.
Në fëmijëri, vetëkontrolli nuk ndërtohet, kështu që fëmija nuk është në gjendje të kontrollojë sjelljen e tij. Puna për një fëmijë paraqet një shqetësim të caktuar, sepse udhëhiqet vetëm nga parimi i kënaqësisë. Detyra e prindërve është të ndihmojnë fëmijën të ndërtojë parimin e realitetit, i cili arrihet me drejtimin e duhur dhe vendosjen e rregullave të qarta (dhe sigurisht konsistencën në zbatimin e tyre). Qëllimi është që fëmija të kuptojë se ka kënaqësi që janë të dëmshme (për shembull, një sasi e madhe e ëmbëlsirave në dietë, kalimi disa orë në ditë në kompjuter), si dhe shqetësime që janë të dobishme (larja e rregullt e dhëmbëve dhe duart, sjellja kulturore në tavolinë, mirësjellja, dhomat e rregullta dhe, natyrisht, mësimi). Sjellja e vetë prindërve luan një rol të madh në këtë, sepse fëmija mëson duke i parë ata.
Një fëmijë nuk e dallon veten nga dëshirat e tij. Nëse nuk ia plotësoni dëshirën, ai mendon se po e refuzoni dhe po i mohoni dashurinë. Megjithatë, prindërit duhet të jenë këmbëngulës edhe kur reagimet e fëmijës janë dramatike. Para së gjithash, ata vetë duhet të jenë të vetëdijshëm se disa privime janë, në planin afatgjatë, në dobi të fëmijës. Kjo i mëson fëmijës se shqetësimi nuk e përjashton dashurinë. Mesazhi që duhet dërguar është: “Vetëm sepse të dua, pres që ta bësh këtë”.
Si formohen zakonet e punës tek fëmijët?
Në mënyrë që të formohet një zakon pune, duhet të ketë:
presioni i jashtëm nën të cilin fëmija do të dorëzohet,
qëndrueshmëri, d.m.th., të mos dorëzohet – për çdo aktivitet që fillon, këmbëngulje që të kryhet deri në fund,
koha e planifikimit për kryerjen e detyrave dhe koha për lojë, të përcaktuara qëllime afatshkurtra dhe afatgjata.
Zakonet e punës humbasin nëse shmangen aktivitetet e planifikuara ose nëse materiali që nuk është interesant ose duket i pamenaxhueshëm braktiset lehtësisht. Është e nevojshme që prindërit të vërejnë në kohë se fëmija po has vështirësi të caktuara dhe ta ndihmojnë fëmijën t’i kapërcejë ato para se të urdhërohen nota të këqija, të bjerë vetëbesimi dhe të krijohet rezistencë ndaj detyrimeve dhe shkollës.
Zakonet e punës janë të rëndësishme sepse ato do të mundësojnë:
Më shumë kohë e lirë – nëse ekziston zakoni, nuk ka “shtrirje”, detyrat kryhen me efikasitet dhe ka mjaft kohë për aktivitete të tjera,
arritja e suksesit më të mirë në shkollë – vetëm duke studiuar rregullisht, ju shmangni të mësuarit shumë, materiali i grumbulluar dhe suksesi më i mirë, si dhe kënaqësia personale, janë të garantuara.
Kur përvetësohet zakoni, puna nuk shkakton më siklet dhe neveri. Për më tepër, lindin bezdi nëse nuk respektohet detyrimi. Sidoqoftë, kënaqësia vjen vetëm më vonë me një karrierë, por për një moshë më të hershme mjafton të fitoni një ndjenjë përgjegjësie.
Disa këshilla për prindërit
Nëse fëmija nuk e bën mirë një detyrë të caktuar, mos e kritikoni ose mos hiqni dorë, por tregoni se si ta bëjë atë, dhe më pas lëreni ta bëjë detyrën në mënyrë të pavarur deri në fund. Gjithashtu, është e rëndësishme që të keni durim.
Ajo që prisni nga fëmija duhet të jetë në përputhje me moshën dhe aftësitë e tij. Në periudhën parashkollore, fëmija duhet të përvetësojë zakone higjienike, të heqë lodrat pasi të luajë dhe të kryejë punët e shtëpisë të përshtatura me atë moshë – të shtojë pjata, të palos rrobat kur ndërron, të marrë pjesë në përgatitjen e ushqimit. Në periudhën parashkollore duhet praktikuar qëndrimi i qetë në tavolinë sa më gjatë të jetë e mundur, vizatimi, praktikimi i aftësive grafomotore dhe mbajtja e lapsit në mënyrë korrekte. Vetë shkuarja në shkollë do të jetë më pak stresuese për fëmijën nëse tashmë ekzistojnë disa zakone.
Lavdëroni fëmijën për çdo përpjekje të bërë. Mos e qortoni për një notë të keqe, kjo mund ta demotivojë plotësisht, si dhe vendosja e kërkesave shumë të larta. Mbani në mend se maturimi i duhur kërkon kohë për pushim dhe lojë. Mos e krahasoni me të tjerët, por inkurajojeni.
Shpjegojini fëmijës pse është e rëndësishme të bëni diçka – mos i impononi detyrime pa shpjegime. Në këtë mënyrë do të zhvillohet një ndjenjë përgjegjësie, e cila do të aktivizohet sa herë që ai nuk dëshiron të bëjë diçka që është e nevojshme.
Nëse kërkoni që fëmija juaj të ulet në tavolinë dhe të bëjë detyrat e shtëpisë ndërsa ju shikoni televizor ose flisni në telefon, kjo nuk do të ketë asnjë efekt. Fëmija do ta kryejë detyrën pa probleme, duke menduar për atë që po bëni. Kjo nuk do të thotë që duhet të uleni gjatë gjithë kohës pranë tij dhe ta ndihmoni, por duhet të bëni përpjekje për të kryer detyrat tuaja./natalmedia.com/
*Materialet dhe informacionet në këtë portal nuk mund të kopjohen, të shtypen, ose të përdoren në çfarëdo forme tjetër për qëllime përfitimi pa miratimin e drejtuesve të “natalmedia”
