Mutizmi selektiv është një gjendje ku një person ka aftësinë për të folur në disa rrethana, por nuk e bën këtë gjatë disa situatave të caktuara.
Disa nga simptomat e mundshme të mutizmit selektiv janë:
- Refuzimi për të folur në situata sociale të caktuara, si në shkollë, me persona të panjohur, ose në takime të grupit.
- Ndryshimet në sjellje, si të qëndrimit anash, të qetësisë, ose të shkëputjes në situata sociale.
- Ankthi i jashtëzakonshëm në lidhje me të folurin në publik ose përballjen me persona të panjohur.
- Një ndjesi e përjashtuar nga grupet sociale për shkak të moskomunikimit.
- Krijimi i mënyrave alternative për të komunikuar, siç janë përdorimi i gishtave, iu kthehet prindërve për t’u shprehur ose përdorimi i shënimeve.
Këto janë vetëm disa nga shenjat dhe simptomat që mund të shfaqen në rastin e mutizmit selektiv.
Është e rëndësishme që një person që dyshon për këtë gjendje të konsultohet me një profesional shëndetësor për diagnozë dhe trajtim.
Mutizmi selektiv mund të fillojë zakonisht në fëmijëri zakonisht fillon në moshën e hershme, zakonisht para moshës 5 vjeç. Megjithatë, disa raste mund të dalin në dukje më vonë në jetë. Kjo gjendje mund të vazhdojë edhe në adoleshencë dhe moshën e rritur. Është e rëndësishme të kuptohet se sa më shpejt të diagnostikohet dhe trajtohet, aq më shumë është mundësia për të ndihmuar personin të zhvillojë aftësitë e komunikimit dhe të shprehtësisë.
Trajtimi i mutizmit selektiv përfshin një gamë të gjerë të strategjive dhe terapive që ndihmojnë në zhvillimin e aftësive të komunikimit dhe në zbutjen e ankthit të personit.
Disa nga metodat e përdorura për trajtimin e mutizmit selektiv përfshijnë:
- Terapia kognitive-behaviorale:
Kjo terapi ndihmon personin të identifikojë dhe të ndryshojë mendimet negative dhe besimet që shkaktojnë ankthin dhe refuzimin për të folur në disa situata. Përmes trajtimit kognitive-behavioral, personi mund të mësojë strategji për të menaxhuar ankthin dhe për të rritur vetëbesimin në aftësitë e tyre të komunikimit.
- Terapia e ekspozimit:
Kjo metodë përfshin ekspozimin graduale të personit ndaj situatave që shkaktojnë ankth, duke filluar nga situatat më të lehta dhe duke përparuar gradualisht tek ato më të vështira. Përmes praktikimit të ekspozimit të kontroluar, personi mund të zhvillojë aftësi për të përballuar dhe për të përballuar situatat e vështira të komunikimit.
- Ndihma nga një grup mbështetës:
Në disa raste, pjesëmarrja në një grup mbështetës mund të ofrojë një ambient të sigurt dhe të këndshëm për të praktikuar aftësitë e komunikimit dhe për të ndarë përvojat me persona të tjerë që kanë përjetuar gjendje të ngjashme.
- Këshillimi familjar:
Përfshirja e familjes në trajtim mund të jetë e rëndësishme për të ndihmuar në mbështetjen e personit dhe në krijimin e një ambienti të përkrahur për të zhvilluar aftësitë e komunikimit. Trajtimi më i zakonshëm për mutizmin selektiv përdor terapi të sjelljes për të inkurajuar gradualisht fëmijën të flasë në situata gjithnjë e më të vështira me ndihmën e përforcimit pozitiv.
Trajtimet trajtojnë ankthin themelor me të cilin përballet fëmija në situata sociale. Për disa fëmijë, terapia e të folurit mund të jetë gjithashtu e dobishme.
Disa këshilla për prindërit e fëmijëve që po përballen me mutizmin selektiv:
-Gjatë rrugës për në një ngjarje, bëjini të ditur fëmijës se nuk duhet të flasë menjëherë. Pas një kohe të përshtatshme të ngrohjes, bëni një pyetje të thjeshtë me zgjedhje të detyruar që i lejon fëmijës të flasë.
Këto pyetje i lejojnë një fëmije të zgjedhë midis dy opsioneve në vend që të dalë me një përgjigje të re dhe të sigurojë një mundësi të ulët për ndërveprim. Kërcimi direkt në shoqërim mund të shkaktojë shumë nerva – dhe disa hapësira, sapo një person përjeton ankth në to, ndonjëherë mund të bëhen shkas për ankth.
Pra, është e rëndësishme t’i qaseni cilësimeve të reja me përgatitje. Nëse i lejoni fëmijës kohë ngrohjeje aty ku nuk duhet të flasë, ai mund të fillojë të komunikojë sipas kushteve të veta. Një fëmijë që ndihet i sigurt në mjedisin e tij ka më shumë gjasa të përdorë zërin e tij.
-Ofroni lëvdata kur fëmija komunikon me vullnetin e tij të lirë- Përforcimi pozitiv shkon shumë! Kur fëmija flet vetë, bëjini të ditur se po bëjnë një punë të mirë. Tregojuni atyre se jeni krenarë për punën e tyre të palodhur dhe ju pëlqen të dëgjoni se çfarë kanë për të thënë.
Sigurohuni që lëvdatat tuaja të jenë delikate dhe të mos e ndërpresin të folurin e tyre ose t’i vënë në vend.
Komplimentet janë gjithashtu një mënyrë e natyrshme për të vazhduar përfshirjen në komunikim verbal.
-Mos kërkoni që fëmija të përgjigjet në grupe të mëdha
-Ndonjëherë, një grup kufijsh mund të shkojnë shumë. Grupet e mëdha mund të jenë të frikshme. Mos i bëni presion fëmijës që të flasë në situata më të mbushura me njerëz, ku ankthet e tij selektive ndaj mutizmit mund të jenë më të këqija. Në vend të kësaj, filloni mbledhje në grupe të vogla për ta lejuar fëmijën të eksplorojë zonën e tij të rehatisë.
Logopede, Egzona Maloku./natalmedia.com/
*Materialet dhe informacionet në këtë portal nuk mund të kopjohen, të shtypen, ose të përdoren në çfarëdo forme tjetër për qëllime përfitimi pa miratimin e drejtuesve të “natalmedia”
