Shkruan : Logoped – Arjon Podrimaj Është një çështje që viteve të fundit ka marr shumë hapësirë diskutimi, si në mejdanet profesionale, në fushat shëndetsore të promovimit të ç’rregullimeve, ashtu edhe në brengat dhe shqetësimet e prindërve. Fillimisht duhet të dijmë se çfarë është, dhe pastaj si karakterizohet, dhe në fund një sqarim plotësues, i cili është shumë i nevojshëm për prindërit. Autizmi nuk është sëmundje. Autizmi është ç’rregullim. Është i lindur, dhe nuk është i fituar. Është ç’rregullim neuro – zhvillimor, që karakterizohet me simptoma të veqanta, në…
Category: TË ETIKETUARA
Disa veprime të prindërve që i bëjnë fëmijët të ndihen të padëshiruar dhe të pavlefshëm
Fëmijët zhvillojnë ndjenjën e vetëvlerësimit bazuar në marrëdhëniet me prindërit e tyre. Mjedisi familjar është marrëdhënia e tyre e parë dhe më e rëndësishme dhe mënyra se si i trajtoni ato hedh themelin për të gjitha marrëdhëniet e ardhshme. Me dashuri dhe respekt, ju u siguroni atyre sigurinë dhe besimin që u duhet për t’u përballur me botën. Ja 10 gjëra që prindërit në mënyrë të pavetëdijshme bëjnë: Minimizimi i shqetësimeve të tyre Mos interesimi për problemet që mund t’i kenë fëmijët, mund t’i bëjë ata të ndihen të…
Vajza ime 2 muaj e gjysëm, fle shumë në shpinë dhe kam vërejtur kohëve të fundit që koka prapa është sheshuar shumë. A mund të korrigjohet ky rrafshim dhe si?
Pyetje: Përshëndetje! Vajza ime 2 muaj e gjysëm, fle shumë në shpinë dhe kam vërejtur kohëve të fundit që koka prapa është sheshuar shumë. A mund të korrigjohet ky rrafshim dhe si? Përgjigje: Bebet kur lindin kanë kokën mjaftë të butë dhe eshtrat e kafkës mund të marrin formën e tillë nga presioni i vazhdueshëm në atë zonë. Nëse foshnja juaj qëndron shumë gjatë në shpinë kur fle apo edhe kur rri zgjuar mban kokën në atë pozitë, heziton të kthejë kokën në të dyja anët, nuk qëndron në…
Cili mund të jetë shkaku i rrahjeve të shpejta të zemrës dhe kur duhet të shqetësoheni?
Cilat janë arsyet e rrahjeve të shpejta të zemrës dhe cilat vlera konsiderohen normale? Një rrahje zemre te një njeri i rritur konsiderohet normale nëse vlerat janë midis 50 dhe 100 rrahje në minutë. Kur ritmi i zemrës rritet mbi 100 në minutë, një gjendje e tillë quhet takikardi. Arsyet më të zakonshme për rrahje të shpejta të zemrës janë, rritja e temperaturës së trupit, anemia, rritja e nivelit të hormoneve të tiroides, marrja e disa medikamenteve, shtimi i papritur në peshë dhe kushtet e ndryshme të kushtëzuara nga reaksionet…
Sindroma e tunelit karpal, është një problem mjaftë i shpeshtë i kyçit të dorës
Shkruan: Jeta Kastrati – Fizioterapeute Shkaktohet kur ënjtja, dëmtimi apo irritimi brenda tunelit karpal bën presion mbi nervin median që kalon nëpër tunelin karpal. Nervi median është përgjegjës për lëvizjen e parakrahut dhe u jep ndjesi shumicës së gishtërinjve dhe duarve. Simptomat e sindromës së tunelit karpal përfshijnë: -dhimbje të kyçit që përshkruhet zakonisht nga pacientët si një goditje e mprehtë, djegëse ose një dhimbje e vazhdueshme që vjen nga brendësia e kyçit -ndjesi shpimi gjilpërash -mpirje -dobësi si vështirësi me përdorimin e duarve gjatë aktiviteteve të përditshme jetësore sidomos…
Lidhja mes motit të ftohtë dhe sulmit në zemër: Si të mbroheni?
Një atak në zemër ose infarkt i miokardit është rezultat i bllokimit të enëve të gjakut, më shpesh për shkak të mpiksjeve të gjakut që shkaktojnë një ndërprerje të papritur të rrjedhjes së gjakut në zemër. Trajtimi i një ataku në zemër kërkon ndihmë të menjëhershme, sepse trupi nuk merr oksigjen të mjaftueshëm, madje mund të vie edhe tek vdekja e papritur. Moti i ftohtë mund të vërë tendosje shtesë në zemër, sepse ndikon në punën dhe qarkullimin e saj. Njerëzit me sëmundje kardiovaskulare para-ekzistuese janë veçanërisht në rrezik të…
Lejoni fëmijët të ndiejnë monotoni – kjo ju ndihmon të jenë kreativ
“Jam mërzitur!” Nuk ka njeri jashtë, programe telivizive nuk kanë përmbajtje interesante, librat janë të mërzitshëm… këto janë disa nga fjalët që mund ti dëgjojmë shpesh nga fëmijët. Fëmijët janë mësuar të kryejnë detyrimet e tyre, por jo të organizojnë kohën e tyre në mënyrë të pavarur. Mendimi se një fëmijë mërzitet i shtyn prindërit të organizojnë vazhdimisht kohën e tyre. Këtu prindërit më së shpeshti bëjnë gabime. Nëse fëmija gjendet në monotoni, është një mundësi e shkëlqyer për të zhvilluar imagjinatën e tij, Ke të drejtë të mërzitesh…
Çfarë duhet të bëjnë prindërit nëse një fëmijë bie nga shtrati ose ndonjë lartësi tjetër?
Në vijim mund të lexoni këshillat e pediatrit se si të veproni në një rast të tillë. Foshnjat dinë të befasojnë prindërit e tyre me rënie nga lartësia, qoftë e vogël apo e madhe, dhe kjo zakonisht ndodh në një situatë: “Ndodhi sa hap e mbyll sytë, momentin kur u ktheva për të marrë diçka”. Pason një britmë e fëmijës, dhe më pas e prindit, të cilëve sigurisht të shqetësuar, menjëherë iu shkon mendja në thyerje të kockave të kafkës dhe dëmtim të rëndë të trurit. Për fat të mirë,…
Pesë gjëra që ndikojnë në zhvillimin e inteligjencës te fëmijët
Mënyra se si rriten fëmijët? Zhvillimi i trurit nuk varet vetëm nga gjenetika. Edhe pse qelizat e trurit formohen para lindjes, përvojat e hershme të jetës dhe mësimet e para janë të rëndësishme për zhvillimin e trurit të fëmijës. Nuk ka nevojë për të blerë lodra të shtrenjta. Bashkëbisedimi, duke lexuar libra, ju gjithashtu mund të stimuloni fëmijën tuaj duke shkuar në muze, kopshte zoologjike, biblioteka, të gjitha këto mund të stimulojnë imagjinatën e një fëmije dhe t’i inkurajojnë ata të bëjnë pyetje se si funksionojnë gjërat. 2. Inteligjenca…
A i keni ditur këto gjëra për kancerin e qafës së mitrës? Pasi t’i lexoni do të mendoni ndryshe
Shkruan: Dr Samire Ademi Lutolli Specialiste-Gjinekologe dhe Obstetre Specialiste në subspecializim për infertilitet. Kanceri i qafës së mitrës brenda vitit ua merr jetën 311 mijë grave në mbarë botën. Për një vit në Kosovë preken më shumë se 50 gra me kancer të qafës së mitrës. Shumica e rasteve të prekura nga kjo sëmundje ndodhen në faza të avancuara që çonë deri në vdekshmërinë e grave. Dy të tretat e grave i anashkalojnë kontrollave gjinekologjike dhe/ose nuk lajmërohen te gjinekologu me kohë. 90 për qind të rasteve me kancer…
Dobitë e fitnesit tek adoleshentët dhe çka duket të keni parasysh?
Shkruan: Jeta Kastrati – Fizioterapeute Për adoleshentët, aktiviteti fizik dhe fitnesi mund të kenë një ndikim shumë të rëndësishëm në zhvillimin fizik dhe mendor. Megjithatë, si çdo aktivitet tjetër, ka edhe aspekte që kërkojnë kujdes dhe vëmendje. Aktiviteti i rregullt fizik ndihmon në forcimin e muskujve, kockave dhe sistemit kardiovaskular. Ai gjithashtu kontribuon në rregullimin e peshës trupore dhe parandalimin e sëmundjeve kronike, përmirësimin e humorit, uljen e stresit dhe ankthit, dhe rritjen e vetëbesimit etj. Shpeshherë adoleshentët mund të angazhohen në aktivitete fizike të tepruara, duke e kaluar kufirin…
Problemet e shqiptimit të disa tingujve rreth moshës 4 vjeçe, një mendim nga ana juaj?
Pyetje: Përshëndetje: Djali ynë është 4 vjeç e 2 muaj, ka filluar, rreth 5 – 6 muajsh të thotë “ma, ba”, dhe në moshën 11 muajshe të thotë “mami, babi”, mirëpo tani ka vështirësi me tingujt th, c, x, dhe rr, tingullin th nuk e thotë, por thotë vetëm fika në vend të thika, ndërkaq tingullin c e zëvendëson me tingullim x, a ka nevojë për tretman logopedik, na intereson një mendim i juaji? Përgjigje: Përshëndetje Në bazë të përshkrimit, duket se ka një zhvillim të zakonshëm logopedik, për arsye…
Dhimbja e shpinës gjatë ciklit menstrual
Dhimbja ndodh për shkak të rritjes së presionit në enët e gjakut në zonën e mitrëse. Nëse jeni një nga gratë që vuani nga dhimbjet menstruale, duhet të keni pyetur veten të paktën një herë pse dhimbja e shpinës ndodh gjatë ciklit tuaj menstrual. Para së gjithash, dhimbja e shpinës me intensitet të ulët gjatë ciklit menstrual është krejtësisht normale. Shkaktohet nga kontraktimet që shkaktohen nga gjakderdhja menstruale, të cilat ndikojnë në rrjetin e nervave në zonën pelvike. Endometriumi është shtresa e mitrës në të cilën vendoset veza e fekonduar.…
Problemet e shqiptimit të disa tingujve, te fëmijët në mosha të ndryshme
Shkruan: Logoped – Arjon Podrimaj Shpjegim: Fillimisht, duhet të dijmë, se artikulimi është proces që zhvillohet përgjatë viteve, dhe se fjalën e parë “mami, babi”, apo cilëndo fjalë, fëmija duhet ta thotë në moshën 10 – 12 muajshe. Prandaj, nëse një fëmijë, në moshën, të themi 2 – 3 vjeçe nuk e artikulon fjalën saktë, kjo është diçka normale. Sa i përket tingujve/shkronjave, kanë mosha përkatëse se kur zhvillohen. Pra, jo të gjithë tingujt/ shkronjat duhet të formohen në shqiptim të saktë në të njëjtën moshë. Tinguj të ndryshëm kërkojnë…
Hapa apo minuta: si është më mirë të monitorosh aktivitetin fizik?
“Ne e kuptuam se udhëzimet ekzistuese të aktivitetit fizik përqendrohen kryesisht në kohëzgjatjen dhe intensitetin e aktivitetit, por atyre u mungojnë rekomandimet e bazuara në hapa,” tha autorja kryesore e studimit, Dr. Rikuta Hamaya, e cila punon në Divizionin e Mjekësisë Parandaluese në Brigham dhe Spitalin e Grave. Ndërsa gjithnjë e më shumë njerëz përdorin orë inteligjente për të matur hapat e tyre dhe shëndetin e përgjithshëm, studiuesit kanë pranuar rëndësinë e vendosjes së një krahasimi të qëllimeve të bazuara në hapa me synimet e bazuara në kohë në shoqërimin…