Kur një grua mbetet shtatzënë pëson një sërë ndryshimesh duke filluar nga mundimet e mëngjesit, rraskapitja, ndryshimet në formën e trupit të saj, rritja e shpejtë e gjirit dhe dobësimi i nyjeve, djersitja e duarve dhe këmbëve, ndryshimet në lëkurë dhe flokë, si dhe shumë ndryshime tjera.
Por a e keni pyetur veten se çfarë ndodh me të vërtet me trurin e një gruaje gjatë kësaj periudhe.
Studiuesit në mbarë botën kanë filluar hulumtimin mbi këtë çështje dhe rezultatet e mbledhura deri tani janë të mahnitshme.
Truri i një gruaje duket se ndryshon gjatë shtatzënisë dhe periudhës së paslindjes më shumë se sa në periudhën e pubertetit. Këto ndryshime mund të shpjegojnë edhe një sindromë të quajtur ‘truri i mamit’, që nënkupton faktin se gratë në përgjithësi i harrojnë lehtë të gjitha ato mundime që lidhen me lindjen e fëmijëve dhe ndryshimet e shtatzënisë.
Në vitin 2002, shkencëtarët në Imperial College London botuan një studim që përfshinte imazhe të trurit të 14 grave shtatzëna para dhe gjatë shtatzënisë dhe një vit pas lindjes së tyre.
Shkencëtarët zbuluan se disa zona të trurit të grave u tkurrën gjatë shtatzënisë dhe të tjera u zgjeruan përsëri pas lindjes. Por nuk ishte e qartë se si këto ndryshime ndikuan në sjelljen e tyre. Por në vitin 2016, Dr. Elseline Hoekzema, një neuroshkencëtare e lartë në Universitetin Leiden në Holandë, botoi një studim nga Nature Neuroscience bazuar në këtë të vitit 2002.
Ajo dhe bashkëautorët e studimit kryen REZONANCË MAGNETIKE të trurit të 25 nënave që kanë lindur për herë të parë, dhe kë të ekzaminim e përsëritën në javët e para pas lindjes. Ata i krahasuan imazhet e 20 grave që nuk kishin lindur dhe zbuluan se truri i këtyre grave ishte jashtëzakonisht i ndryshëm.
Gratë që kanë lindur kanë pasur ndryshime të tilla të theksuara biologjike në trurin e tyre, saqë një algoritëm kompjuterik mund të ndajë lehtësisht nënat e reja nga ato që nuk kanë lindur kurrë.
Në veçanti, ‘lënda gri’ në trurin e grave që kanë lindur në disa zona duket se është ulur dhe këto ndryshime mbetën aktuale për rreth dy viteve pas lindjes. Lënda gri e trurit, e cila gjendet kryesisht në shtresat e jashtme, luan një rol të madh në kontrollin e muskujve, kështu që funksionet e trurit të cilat ndikojnë në shikimin, dëgjimin, kujtesën si dhe emocioneve tek gratë gjatë kësaj periudhe janë në një nivel të lart.
Truri përmban gjithashtu lëndë të bardhë, e cila izolon aksonet (detyra e tyre është transformimi i informacionit midis neuroneve), duke ndihmuar sinjalet e trurit të udhëtojnë më tej dhe më shpejt dhe të stimulojnë funksionet motorike dhe shqisore.
Në studimin e Dr. Hoekzem, lënda e bardhë tek gratë shtatzëna nuk duket se ka ndryshuar fare me shtatzëninë dhe amësinë e re, ndërsa vëllimi i lëndës gri reduktohet.
Autorja kryesore e studimit, Dr. Hoekzema, thotë se këto ndryshime mund të shpjegohen pjesërisht nga një proces i njohur si ‘rrethprerja sinaptike’, një fenomen i trurit që eliminon disa lidhje midis qelizave të trurit, për të inkurajuar lehtësimin e lidhjeve të reja.
Studiuesit besojnë se ky proces ndoshta i ndihmon njerëzit të përqendrohen në aktivitete specifike të sjelljes në këtë rast të kujdesit për foshnjat. Me fjalë të tjera, ‘humbja’ e materialit të trurit mund të duket si një gjë e dë mshme, por ndryshimet mund të jenë pjesërisht të dobishme për njerëzit që përballen me sfida të reja, si prindërimi, shpjegon Dr. Hoekzema.
Profesoresha e Psikologjisë Mjekësore në Qendrën Mjekësore të Universitetit Columbia në Nju Jork, Dr. Catherine Monk, thotë se ky reduktim i substancave në tru mund të jetë përgjegjës edhe për sindromën e ‘trurit të mamit’.
Dr. Hoekzema thotë se të njëjtat zona të trurit “u ndezën” kur nënat u ekzaminuan për herë të parë pas lindjes, duke shpjeguar se ky proces në tru mund të jetë gjithashtu i dobishëm për lidhjen e nënës dhe fëmijës.
“Nuk kam parë kurrë diçka të tillë si këto ndryshime,” thotë Dr. Hoekzema, duke krahasuar studimin e saj të vitit 2016 me kërkimet e kaluara. Studimi zbuloi se ndryshime të tilla të trurit ishin të qëndrueshme në të gjitha nënat e reja, edhe nëse kishin përvoja të ndryshme jetësore. Studimi i dr. Hoekzema gjithashtu vë rtetoi atë që shumë studiues kanë supozuar për vite me radhë: Shtatzënia dhe amësia e re formojnë funksionin e trurit. “
Në vitin 2015, ajo dhe ekipi i saj botuan një rishikim të kërkimeve në dispozicion mbi trurin e nënës në revistën Hormones and Behavior, duke zbuluar se përqendrimi në trurin e nënës mund të na mësojë më shumë rreth fleksibilitetit të sjelljes tek fëmijët, Dr. Paw luski vuri në dukje se këto ndryshime natyrore të trurit ndihmojnë gratë gjatë gjithë amësisë, por ato mund të jenë gjithashtu të dobishme më vonë në jetë, kur ato kanë nevojë të kujdesen për nipërit e tyre ose të marrin role të tjera të kujdesit.
Këto studime pasuan ato më të hershmet dhe treguan se ka një rënie në prodhimin e neuroneve të reja gjatë shtatzënisë së vonshme dhe pas lindjes së fëmijës në pjesën e trurit që administron kujtesën. Gjithashtu, Dr. Paw luski vuri re një rritje të lidhjeve të reja të trurit tek minjtë femra pasi u bënë të rinj. Kështu që ajo thekson se beson se të gjitha këto ndryshime në tru çojnë në rezultate më efektive të sjelljes.
Dr. Hoekzema vazhdoi të hulumtonte trurin e nënave; dhe vazhdon të punojë në kërkimet se si humbja e materies gri u sjell dobi sjelljeve specifike të amësisë. “Sigurisht që këto ndryshime të mëdha duhet të kenë një ndikim funksional, por cilat funksione janë ndryshuar në të vërtetë nga këto ndryshime, kë të ende nuk e dim, as se si lidhen me ndryshimet e zhvilluara nga nënat që e kanë të vështirë të përshtaten me amësinë, siç është zhvillimi i depresionit të paslindjes,” thotë ajo.
Një tjetër shkencëtare, Dr. Simone Vigod, shefe e psikiatrisë në Toronto College, është gjithashtu e angazhuar në hartografimin e trurit të nënës, duke parë mënyrat për të trajtuar çrregullimet e humorit gjatë shtatzënisë pa medikamente.
Mendimi i saj është se rrethprerja sinaptike dhe riorganizimi i trurit mund të lidhen në një farë mënyre edhe me depresionin dhe ankthin që gratë mund të përjetojnë gjatë periudhës së paslindjes.
Edhe pse nevojiten shumë më tepër kërkime për të hedhur dritë mbi këtë informacion deri në fund, është interesante se ka prova që tregojnë ndryshimet e trurit gjatë prindërimit jo vetë m të k në na por edhe tek babai. /natalmedia.com/
*Materialet dhe informacionet në këtë portal nuk mund të kopjohen, të shtypen, ose të përdoren në çfarëdo forme tjetër për qëllime përfitimi pa miratimin e drejtuesve të “natalmedia”
